Charlotte de Windt kent de materie en de cijfers als geen ander. Ze is al sinds 2005 actief voor de Alzheimer Stichting en geeft nog steeds workshops, lezingen en lotgenoten-ondersteuningsgroepen. De zorgwekkende cijfers in combinatie met een zorgcrisis zorgen ervoor dat preventie steeds belangrijk wordt. De begeleiding van de persoon met dementie en hun mantelzorgers hebben steun en begrip nodig om samen hun weg te bewandelen. Charlotte heeft aan dat we als samenleving ook een verantwoordelijkheid naar deze mensen hebben. Dit omdat ze tegen de nodige problemen aanlopen.
De problemen rondom mensen met dementie worden al zichtbaar in de beginfase van dementie volgens Charlotte. “Mensen met een vorm van dementie gaan van karakter veranderen, ze gaan cognitief achteruit en raken de controle over de dagelijkse dingen kwijt, het kortetermijngeheugen raakt aangetast waardoor mensen vergeetachtig worden en in herhaling kunnen vallen. Deze mensen hebben geen zelfinzicht en kunnen zichzelf niet langer corrigeren. In relaties kan hierdoor onbegrip en irritatie ontstaan, en wordt de persoon met dementie vaak gecorrigeerd. Die continue correctie zorgt voor faalangst. Mensen gaan zich afzonderen van hun omgeving, ze nemen niet langer deel aan sociale activiteiten vanwege hun faalangst, ze gaan bepaalde situaties uit de weg en komen zo in een neerwaartse spiraal en isolement terecht.” Het zijn begrijpelijke reacties op wat er gebeurt, benadrukt Charlotte. Om die reden deelt ze een aantal praktische tips:
- “Je bereikt meer met een andere bejegening. In plaats van corrigeren en wijzen op wat er misgaat, is het juist belangrijk om iemand in zijn kracht te zetten. Geef positieve feedback over zaken die wel goed gaan.
- Zorg voor veiligheid, begrip, warmte en liefde, daar bereik je meer mee dan boos te worden over alles wat er misgaat.
- Eet gevarieerd en gezond!
- Zorg voor een vast dagritme.
- Ga samen de natuur in, beweeg als het lukt dagelijks d.m.v. wandelingen, fietsen, boodschappen doen en betrek de persoon met dementie bij de dagelijkse dingen.
- Probeer samen te genieten van muziek, probeer met humor moeilijke momenten en onderwerpen te benaderen.
- Deel met je gezin, familie en buren, vrienden in welke situatie jullie zitten. Je zal ervaren dat je steun krijgt uit onverwachte hoek en je maakt het onderwerp bespreekbaar ook voor hen. Als mantelzorger moet je zorgen dat jij goed voor jezelf blijft zorgen en daar heb jij anderen bij nodig!
Er zijn genoeg zaken die een persoon met dementie nog wel kan, doe daar dan een beroep op. Als het taalgebied in de hersenen is aangetast, wil dat niet zeggen dat deze persoon jouw heg niet kan snoeien of jou kan helpen met andere simpele huishoudelijke taken. En hoe fijn is dat, als iemand die van tuinieren houdt jou daarbij kan helpen, door bladeren te ruimen, onkruid te wieden. Door daar de focus op te leggen, geef je waardering, vertrouwen, warmte en een gevoel van veiligheid. Zie de mens achter de mens met dementie!”
Praktische tips voor de omgeving
Bij WOWW houden we van praktische tips. Charlotte deelt er nog meer, gelinkt aan de omgeving. “Het is goed om te kijken wat je als buurt kunt doen of wat buurtbewoners voor jou of je ouder(s) kunnen betekenen. Het nabuurschap komt veel minder voor dan wij denken! Want weet jij wie er tegenover je woont of in jouw straat of op dezelfde flat etage? En hoe het daarmee gaat? Wat heeft diegene nodig om zo normaal mogelijk te kunnen functioneren? Als je een vermoeden hebt dat dit speelt, stel dan voor een straat-app in het leven te roepen waarbij je onderlinge afspraken kunt maken om bijvoorbeeld boodschappen te doen. Je kunt je ook voorstellen dat mensen met dementie niet meer kunnen of mogen koken. Als je met een paar buren afspreekt allemaal een dag voor 1 persoon extra te koken, kun je met hele kleine moeite iemand van een warme maaltijd voorzien. Je kunt dit onderling afstemmen wie-wat-wanneer. Het zorgt ook voor een andere vorm van verbinden, zeker voor mensen die alleen wonen. Een ander voorbeeld is het opzetten van een belcirkel. Iedereen belt 1 persoon om te vragen hoe het die dag gaat. Besef dat er sommige mensen zijn waarbij dat ene telefoontje het enige praatje van de dag is! Door deze vorm van sociale controle voorkomen we dat mensen dagenlang in huis kunnen liggen na een valpartij.
Kijk rond, ben betrokken bij je omgeving. Werk en koester je sociale contacten!”
VR-Bril voor mantelzorgers
Het is moeilijk om te begrijpen hoe het brein van iemand met dementie werkt. Speciaal daarvoor zijn er ook binnen de gemeente Boxtel VR-brillen te gebruiken. De brillen zijn te reserveren bij de locatie Ursula in de Baroniestraat. Je kunt je daar aanmelden bij de balie, alleen of met naasten. Deskundige mensen gaan je erbij helpen. Na de ervaring met de VR bril vindt er een nagesprek plaats om uw eventuele vragen te beantwoorden. Door deze bril op te zetten, ervaar je hoe het is om te maken te hebben met dementie, je kruipt als het ware in de huid van de mens met dementie.
Charlotte: “Dit is een goed hulpmiddel om meer begrip te krijgen wat het betekent om met dementie om te gaan, en wat jij zelf beter of anders kunt doen.”
Steun uit je omgeving
We horen het terug in de vele verhalen van WOWW: het belang van een sociaal netwerk is enorm groot. Je blijft immers actief en het helpt bij moeilijke gebeurtenissen. Charlotte heeft onlangs zelf moeten ervaren wat dit laatste kan betekenen. Nog maar kortgeleden werd ze weduwe. Door jarenlang onbewust te zaaien, oogst ze in deze moeilijke fase. Tijdens de laatste jaren van het leven van haar man Ed was er volop steun. Het zorgde ervoor dat het gezin afscheid kon nemen op een manier die bij hen paste. Maar ook nu ze het leven weer oppakt, kan ze bij een warme club van vrienden, familie en haar sociale netwerk terecht.
Stichting Nabij
Een van deze warme clubs is Stichting Nabij in Boxtel. St Nabij werkt met 90 opgeleide vrijwilligers. Charlotte is er sinds ruim 8 jaar bestuurslid en legt uit wat Nabij kan betekenen. “De stichting biedt ondersteuning in moeilijke tijden waarin afscheid centraal staat. Als je afscheid moet nemen van het leven of je geliefden moet loslaten door ziekte of ouderdom.
Onze bezoekvrijwilligers zorgen voor bezoeken aan huis of in het verpleeghuis. Als het einde van het leven echt dichterbij komt, wij praten dan echt over de laatste dagen, kunnen onze vrijwilligers waken bij jouw dierbare terwijl je kunt slapen. Wij waken, overdag of ’s nachts.”
In het hospice Acacia van Zorggroep Elde Maasduinen bieden we samen met het zorgteam verzorging en ondersteuning aan de gasten en hun familie. We geven praktische hulp en ondersteuning in de palliatieve en terminale fase. We zijn er op gepaste afstand, als luisterend oor voor levensvragen, een gesprek, een kopje koffie, of een spelletje - zonder oordelen en voor iedereen, ongeacht geloofsovertuiging. Onze vrijwilligers ervaren hun inzet als zingevend en dankbaar werk.”
Is het voor Charlotte confronterend om kort na afscheid van haar eigen man te werken in een omgeving waar rouwen en afscheid aan de orde van de dag zijn? “Nee, het is juist fijn om weer onder de mensen te zijn. Mijn ervaringen en mijn kennis te mogen overdragen en in te zetten voor die ander geeft mij de zingeving die ik nodig heb!
Stilzitten is niets voor mij en zoals ik in het begin al vertelde is het enorm belangrijk om actief te blijven als je Wijzer Oud wilt worden…”
Meer informatie over Alzheimer
Heb je te maken met Alzheimer en wil je meer weten over dit onderwerp?
Lees meer informatie over vormen van dementie, mantelzorg en preventie. In de regio kun je terecht voor activiteiten en hulp. Ook dat lees je op de website van Alzheimer-Nederland.
Wil je contact opnemen met Alzheimer-Nederland?
Op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur is Alzheimer-Nederland bereikbaar via telefoonnummer 033-303 25 02.
Meer informatie over Stichting Nabij
Heb je behoefte aan een bezoekvrijwilliger, neem contact met ons op via het contactformulier.
Heb je behoefte aan ondersteuning bij het waken; bel dan naar 06 13 10 13 76.
Lees meer informatie over Stichting Nabij. St NABIJ is aangesloten bij de landelijke VPTZ vereniging.